|
|
Anna Caveney over motivatieverlamming
en onderpresteren |
Deze pagina bevat enkele
stukken tekst geschreven door Anna Caveney voor de Online Conference van
2004 over onderpresteren, vertaald door S.:
Bekijk een weergave van de originele handouts van A. Caveney hier.
|
Motivatieverlamming
door Anna Caveney
vertaling met toestemming van de auteur door S.
1. Onderpresteren
Wordt waargenomen als: presterend beneden de eigen capaciteiten
Mogelijke oorzaken
- gebrek aan bekwaamheid
- ontoereikende capaciteiten
- gebrek aan interesse
- technische moeilijkheden
- povere gesteldheid van de motivatie
- een verworven vorm van zelfsabotage die ervoor zorgt dat waarnemers
misleid worden en zelfvernedering wordt toegelaten ….
2. Motivatieverlamming
Denk aan taak die uitgevoerd moet worden en deins terug bij de gedachte
aan ….
- de vernedering van het te verwachten falen
- de wetenschap dat, wanneer je een taak afwerkt, deze vervangen zal
worden door weer een andere
- het feit dat je, wanneer je de taak accepteert, stilzwijgend toestemt
met een ongeschikt, inadequaat systeem
- het feit dat overgave hetzelfde is als ‘de dood van je eigenheid’;
‘je kan mijn lichaam in beslag nemen, maar ik zal mijn geest/ziel
niet prijsgeven’
- ‘waarom is het zo moeilijk voor mij en zo makkelijk voor anderen?
Wat is er mis met mij?’
- ‘als ik het goed doe, is dat vanzelfsprekend en wordt het enkel
gebruikt om mijn klasgenoten te vernederen’
- ‘als ik het niet goed doe, zal mijn ‘Slimme Mensen lidkaart’
ingetrokken worden
- ‘als dit álles is wat er is in het leven, waarom er je
dan mee bezig houden?’…
3. Vaak voorkomende manifestaties van Motivatieverlamming
- Ongezond perfectionisme
Zelfvertrouwen is gebaseerd op het vasthouden aan een onredelijke, bijna
onmogelijke norm
- Gebrek aan perspectief
Niet in staat om eigen werk correct te evalueren. Wat is een uitdagende
taak? Hoe veel tijd zal het vergen om een specifieke taak uit te voeren?
Hoe voer je een overweldigende taak terug tot stukken die te overzien
en 'te doen' zijn?
- Tekort aan bekwaamheden
Bekwaamheid wordt pas ontwikkeld op het moment dat ze noodzakelijk wordt
- Labiele mentale gesteldheid – schaamte, verlegenheid en gevoel
van vernedering wanneer men geconfronteerd worden met de noodzaak van
een langdurige inspanning
- Beperkte basis voor het vormen van eigen identiteit
‘Als je bent wat je presteert, en je presteert nooit iets, dan ben
je waardeloos’
- Vermijden van risico en uitdaging
‘Als ik nooit effectief aan iets begin, dan hoef ik ook het falen
tijdens het proces het hoofd niet te bieden’
- Passief verzet
Er niet in slagen om in stilte te lijden, in die zin dat slecht onderdrukte
woede er uit ‘lekt’ op een ongelukkige manier
- Isolatie
Een resultaat van de angst dat je degenen waarvan je houdt qua stress
moet ontzien en angst dat je echte ik het niet waard is om graag gezien
te worden
figuur 1 : cirkel motivatieverlamming Obsessieve afleiding
(zie verderop voor meer uitleg over deze cirkel)
4. Breek de cirkel van schaamte bij je kind!
- Maak aan je kind duidelijk dat je liefde onvoorwaardelijk is, dat
je niet afgeschermd wilt worden van de realiteit (en meen het)
- Leg uit dat honderden, duizenden anderen met hetzelfde probleem kampen
- Leg uit dat deze ongewenste gewoontes aangekweekt zijn, niet aangeboren,
en dat ze er genetisch niet toe gedoemd zijn om in deze cirkel te blijven
hangen (nvrd: ondersteun de vaak "aangeleerde hulpeloosheid"
dus niet!)
- Maak een eind aan het lijden. Creëer indien mogelijk een ruime
periode (zeven maanden tot een jaar) zonder deadlines, waarin je samen
met hen werkt om hen te leren begrijpen hoe en waarom deze aangeleerde
patronen niet werken
- Doe hen inzien dat je voortdurend ongelukkig te voelen nergens toe
leidt; schaamte en vermijdingsdrang zijn ‘hobby’s’,
geen wegen naar verbetering of vooruitgang. (nvdr: stuur op actie aan,
ipv de vermijding te steunen)
- Indien je je niet volledig aan deadlines kan onttrekken, limiteer
dan doelbewust de hoeveelheid tijd die er aan besteed mag worden.
- Voer een serieus gesprek over intrinsieke en extrinsieke motivatie
en verduidelijk hoe beide samen kunnen werken. (Leestip van de auteur:
‘Punished by rewards’,
Alfie Kohn )
- Vraag niet naar de taak, vraag naar het doel
- Verwar onderwijs niet met leren op zich. Voeg zelf waarde toe aan schooltaken
én streef tegelijkertijd uitdagende ervaringen buiten de school
na.
- Vraag niet hoe goed ze het gedaan hebben op een test, vraag hen wat
ze er van geleerd hebben
- Fungeer niet als een externe motivator; telkens je dat doet, ondermijn
je de verdere ontwikkeling van hun zelfredzaamheid.
- Laat hen niet aan hun lot over, maar fungeer als rolmodel door je eigen
standpunten en vaardigheden qua motivatie te leren kennen.
5. Top tien van vaardigheden om aan te leren en in te oefenen
- Dit is géén fase, het kan gemakkelijk heel je leven lang
blijven duren. Anderzijds: van elke vooruitgang die je nu boekt, pluk
je de vruchten gedurende de rest van je leven.
- Maak een duidelijke scheiding tussen het doel van een taak en de methode
om ze uit te voeren.
- Breng idealen en realiteit in evenwicht
- Vraag er niet om om voor de gek gehouden te worden en stuur er ook
niet op aan
- Maak een onderscheid tussen doelen op lange en op korte termijn
- Maak een scheiding tussen intrinsieke en extrinsieke waarde. Voer
een eerlijke en open discussie over de waarde en relevantie van elke taak
- Zoek een evenwicht tussen individuele en gemeenschappelijke noden
- Ga de ervaring van uitdagende activiteiten niet uit de weg
- Ontwikkel een accurate beoordeling van je taken
- Iemand anders laten beslissen in jouw plaats is geen oplossing voor
je problemen, hulp aanvaarden van mensen die het goed met je menen wel.
6. Blijf gefocust op lange termijn doelen.
Geraak niet geobsedeerd door methodes om korte termijn doelen tot een
goed einde te brengen, want deze zijn betekenisloos op lange termijn!
(rolmodel,rolmodel,rolmodel!)
7. Hou er rekening mee dat het proces tot 3 jaar zal duren, afhankelijk
van de graad van de motivatieverlamming.
Dit is iets dat je minder dan 50 euro zal kosten, waarvoor je de medewerking
van de school niét nodig hebt en wat je kind zal helpen om het beste
te halen uit zijn of haar mogelijkheden.
Herstel de schade en bouw vaardigheden op:
|
Zelfbeeld/zelfrespect
- Behandel jezelf met mededogen
- Spreek jezelf aan met zelfrespect
- Stop ermee jezelf beloningen voor te houden
- Onvoorwaardelijke liefde voor jezelf
- Leer om te lachen met idiote gewoontes-zeker diegene die je in verlegenheid
brengen
- Maak een onderscheid tussen je als een idioot gedragen en er één
zijn
- Gooi je identiteit niet te grabbel: ze verdient een stevige basis
| Ouders als bron
- Onvoorwaardelijke liefde
- Leer wat ‘aanvaarden’ betekent
- Wees een rolmodel
- Wees een spiegel
- Leer de correcte woordenschat aan en geef die door
(nvrd "ik ben geweldig, ik ben de beste, ik kan het!")
- Identificeer de gevolgen van behaviorisme en spoor ze op
- Lees: ‘For your own good’ van Alice
Miller en ‘Raising
your spirited child’ van Mary
S. Kurcinka
|
Emotionele Vorming
- Beschouw heel het gamma van emoties als waardevol
- Ontwikkel de emotionele woordenschat
- Onwtikkel de emotionele identificatie
- Gevoelens zijn belangrijke informatie
- Je MAG verdrietig of boos zijn
- Gevoelens zijn geen excuus voor slecht gedrag
- Ouders weten welke dingen je van streek maken en kunnen je helpen
- Je zorgen maken is een hobby, verwar het niet iets nuttigs
| Praktisch
- Scheid doel en methode
- Identificeer de motivatie
- Taken onderverdelen
- Plannen
- Communiceren
- Inschatten en voorspellen
- Methodes individualiseren
- Maak onderscheid tussen doelen op lange, gemiddelde en korte termijn
- Verwacht niet dat je wakker zal worden als een ander persoon: streef
ernaar om het beste uit jezelf te halen
|
|
Anna Caveney over het ontstaan
van “Motivatieverlamming”
zoals uiteengezet op de
Online Conference ‘Underachievement’ van ‘Our Gifted
Online Conferences’
van 14 tot 17 mei 2004
Ook deze tekst werd vertaald door S. met toestemming
van de auteur.
Begrip
Onderpresteren is een erg ruime term: ik richt me op één
van de aspecten ervan, namelijk het aspect dat omschreven kan worden als
“motivatieverlamming”, een probleem dat in verschillende vormen
tot uiting kan komen en dat verschillende graden van ernst kent.
Het wordt van alle kinderen en volwassenen verwacht dat ze de bekwaamheid
hebben om taken binnen de vooropgestelde tijd te vervullen.
Sommige hoogbegaafde kinderen lopen het risico een onvermogen te ontwikkelen
om taken die hen werden opgedragen, of die ze zichzelf hebben opgelegd,
uit te voeren.
In zijn meest ernstige vorm kan dit onvermogen een levenslange handicap
worden die hun zelfrespect ondermijnt en een weerslag heeft op het verwezenlijken
van de doelen in hun leven.
Onze cultuur veroorzaakt een aanzienlijke druk op verschillende vlakken,
waardoor een gezonde ontwikkeling van onze zelfkennis aangaande motivatie
om taken te kunnen uitvoeren in het gedrang komt
- het verschil tussen extrinsieke en intrinsieke motivatie wordt ons
niet aangeleerd
- we richten ons op controle op korte termijn, i.p.v. op mentale gezondheid
op lange termijn
- het wordt ons niet aangeleerd hoe we op een produktieve manier een
uitdaging aan kunnen
gaan die van ons wordt verwacht
- we leren het belang van de informatie die onze emoties aangeven niet
respecteren of we leren
kinderen niet aan dat het leerzaam is om bij hun emoties stil te staan
en ervan te leren
Deze druk heeft gevolgen voor alle leden van onze samenleving, maar hoogbegaafden
ervaren ze vaak als uitgesproken nefast.
Omdat hoogbegaafde kinderen meestal geen doorsnee kindertijd doorlopen,
is het vrij waarschijnlijk dat van hen zeer regelmatig verwacht zal worden
dat ze zich gedragen op een manier die voor hen niet natuurlijk is, of
die niet bij hen past.
De taken die ze horen te vervullen, missen vaak elke vorm van intrinsieke
motivatie – vanuit hun perspectief is de lijst van betekenisloze
taken eindeloos.
Het standaard gedrag van volwassenen, waarbij zij aansturen tot het
nastreven van doelen op korte termijn, kan een vorm van niet-agressieve
weerstand uitlokken bij het hoogbegaafde kind, dat zelf voldoende inzicht
heeft om de leegte van het van hun verwachte gedrag te doorzien.
Het kind mist daarbij echter de ervaring om een onderscheid te maken tussen
belangrijke en minder belangrijke doelen.
De nieuwsgierige aard van het hoogbegaafde kind kan er toe leiden dat
het deze onbewuste manipulatie van volwassenen doorziet en dat het op een
onschuldige manier de grondvesten van de manier waarop onze maatschappij
met kinderen omgaat gaat betwisten.
Spijtig genoeg kan zulk gedrag, dat voortkomt uit protest of uit onredelijke
eisen, zich ontwikkelen tot een kweekbodem voor negatieve gewoontes en
vaardigheden. Dit kan leiden tot een onbewuste afkeer van álle taken.
Kinderen die zich sterk laten motiveren door logica, kunnen zich gaan schamen
omdat het hen “onlogisch” lijkt dat ze er niet toe in staat
zijn om hun taken uit te voeren.
“Als ik zo slim ben, waarom lukt het me
dan niet?”
Sommige van deze gewoontes zijn bij hen al zo ingeworteld dat ze zelfs
geen plezier meer kunnen beleven aan betekenisvolle taken, omdat ze, van
zodra iets op het lijstje “Af te werken” komt, beginnen te
vechten tegen en weerstand bieden aan een ingebeelde vijand.
Oplossingen moeten zich toespitsen op:
- het ontwikkelen van een gezonde motivatie op lange termijn
- het zich ontdoen van de gewoontes van zelfsabotage
|
Anna
Caveney over het de interactie van het ‘bedrieger syndroom’
met ‘Motivatieverlamming’
zoals uiteengezet op de
Online Conference ‘Underachievement’ van ‘Our Gifted
Online Conferences’
van 14 tot 17 mei 2004
Het ‘Bedrieger syndroom’
Wanneer hoogbegaafden, omwille van om het even welke reden, van zichzelf
vinden dat ze niet kunnen voldoen aan de verwachtingen die anderen van
hoogbegaafden stellen op vlak van prestaties, is het een logische gevolgtrekking
dat ze misschien niet hoogbegaafd zíjn (wat tevens minder beschamend
is).
Een ander mogelijk element, is dat ze geloven in de mythes
rond hoogbegaafdheid, waaronder diegene dat hoogbegaafden goed presteren
zonder inspanning te leveren.
Als dit waar is, en hun prestaties komen in hun ogen niet moeiteloos
tot stand, dan is het logisch dat ze - vertrekkende vanuit een verkeerd
standpunt - denken dat ze niet hoogbegaafd kunnen zijn
Een andere mythe: Hoogbegaafden doen het goed op, en gaan graag naar
school. Als ze niet goed presteren op school of niet graag naar school
gaan, dan zijn ze …. niet hoogbegaafd.
‘Proeffout’
Wat deze ‘bedriegers’ geloven, kan ook een gevolg zijn van
‘proeffout’.
Iedereen heeft een duidelijk zicht op alle informatie aangaande zijn/haar
eigen inspanningen en prestaties. Je hebt echter niet op dezelfde manier
toegang tot informatie over de inspanningen of prestaties van anderen.
Hierdoor kan je hun prestaties niet accuraat beoordelen of jezelf vergelijken
met wat anderen verwezenlijken en welke inspanning zij daarvoor hebben
moeten leveren.
Schaamtelijst
Hetzelfde geldt voor de ‘schaamtelijst’, de innerlijke registratie
van je fouten. De meeste mensen vermijden het om deze lijst met anderen
te delen, dus is het mogelijk om je enorm onbekwaam te voelen als je vergelijkingen
gaat maken tussen jezelf en de publiekelijke informatie die je van anderen
krijgt. Dit gaat ook op voor andere trekken, zoals vriendelijkheid, oprechtheid,
vlijt, enz.Hoe slimmer je bent, hoe meer je je bewust bent van al de dingen
die je niet weet.
Hoe slimmer je bent, hoe meer je je bewust bent van alle dingen die beter
gedaan kunnen worden dan je huidige capaciteiten het jou toelaten.
Interactie met Motivatieverlamming
De “Ik deug niet” uitleg voor het feit dat je moeilijkheden
hebt om te presteren, kan leiden tot een gebrek aan respect voor het oordeel
van diegenen die de manier waarop jij jezelf beoordeelt niet volgen.
Hoe kan je vertrouwen op de mening van anderen,
die overduidelijk blind zijn?
De pogingen die volwassenen ondernemen om het gevoel van eigenwaarde
van een slechte presteerder op te krikken, kunnen er toe leiden dat deze
persoon elke inbreng van de nochtans goedbedoelende bron gaat afwijzen.
Ze vinden dat anderen hun ‘afgewerkte’ taken veel te gul
beoordelen (‘iedereen met een beetje verstand kon zien dat het een
opdracht van niks was’, het werd op het laatste moment afgewerkt
en voldeed daardoor dus totaal niet aan de zichzelf opgelegde norm).
Hoe kan je het oordeel respecteren van zij die
zich zo
makkelijk laten verblinden door ondermaats werk?
Omdat hun innerlijke ervaring niet overeen lijkt te komen met de mythes
over hoogbegaafdheid, is het voor hen moeilijk te aanvaarden als men hen
zegt dat dat net te maken heeft met hun specifieke aard.
In goede traditie van het misbruiken van de ‘gouden stelregel’,
gaan vele hoogbegaafde kinderen er, omdat ze niet over de juiste informatie
beschikken, van uit dat de innerlijke gedachtegang van hun leeftijdsgenoten
even complex is als de hunne.
Voor iemand die zich zo bewust is van zijn eigen tekortkomingen, kan het
erg moeilijk zijn om te aanvaarden dat de meerderheid van zijn leeftijdsgenoten
nog sterker uitgedaagd worden.
Zeker omdat het voor het hoogbegaafde kind lijkt alsof zijn leeftijdsgenoten
niet lijken te lijden onder de mate van angst (omdat ze zich niet bewust
zijn van hun tekort aan vaardigheden) die hij zelf koppelt aan deze uitdagingen.
Om helemaal van streek te kunnen geraken door je gevoel van onbekwaamheid,
moet je je eerst bewust zijn van die onbekwaamheid. Dit bewustzijn op zich,
is een teken van hoogbegaafdheid.
Goed van begrip zijn is soms niet makkelijk.
Voor vele ‘bedriegers’ lijkt de hoogbegaafdheid niet meer
te bieden te hebben dan een gelegenheid om zichzelf en iedereen van wie
ze houden teleur te stellen. Het is dus makkelijk om in te zien dat het
bedriegeridee op zich heel verleidelijk is.
Er zijn manieren om ervoor te zorgen dat de hoogbegaafde identiteit hen
een minder angstaanjagend uitzicht biedt.
- Bouw een meer complexe definitie op van hoogbegaafdheid:
- Zoek rolmodellen die de wereld niet proberen te veranderen, maar gewone
mensen zijn, die snel en diep kunnen denken
- Zoek rolmodellen die fouten maken, dingen verkeerd doen en worstelen
terwijl ze nieuwe vaardigheden
aanleren
- Mensen wiens noden niet in de eerste plaats intellectueel zijn, accepteren
dat hoogbegaafdheid een deel is van je identiteit dat niet vereist dat
je andere aspecten van jezelf opgeeftBespreek op een directe manier de
mythes over hoogbegaafdheid
- Onderzoek bij jezelf of jij, als hun rolmodel, het ‘bedrieger
syndroom’ zelf niet onbewust aan het doorgeven bent, waarom zouden
zij deze karaktertrek van zichzelf accepteren als jij hem zelf mijdt als
de pest?
|
Anna
Caveney over de “cirkel
van motivatieverlamming”
zoals uiteengezet op de Online Conference ‘Underachievement’
van
‘Our Gifted Online Conferences’ van 14 tot 17 mei 2004
Toelichting bij figuur 1 : cirkel motivatieverlamming Obsessieve afleiding
De meeste mensen die lijden aan Motivatieverlamming, ontwikkelen een
activiteit die ontworpen is om hen te helpen hun leven te vergeten.
Voelen dat je omringd wordt door taken die je hoogstwaarschijnlijk niet
zal kunnen vervullen op een bevredigende manier, terwijl er mensen zijn
die investeren in je prestaties, kunnen er voor zorgen dat men zich gevangen
voelt.
Het obsessief vermijden van het bewust zijn van je leven,
lijkt aanvankelijk relatief kalmerend te werken.
Deze afleidingen neigen tot taken waarvan we normaal gezien zouden genieten
ter ontspanning.
Computerspelletjes, televisie, praten met ontwikkelingsgelijken of leeftijdsgenoten
en boeken, zijn populaire vormen van obsessieve afleiding. Eender welke
activiteit die je toestaat om je leven, met zijn uitdagingen die ertoe
bestemd lijken je te gaan verpletteren, te ontwijken horen tot deze categorie.
Veel hoogbegaafde kinderen ontwikkelen obsessieve interesses, dus hoe
kunnen we een onderscheid maken tussen deze techniek om het leven te ontwijken
en gewoonweg een overdaad van één specifieke interesse?
Normale interesses:
- delen hun tijd met andere aangename interesses
- begin en einde worden bepaald door de interesse in de activiteit zelf,
niet door externe stressfactoren
- stijgen gematigd bij stress
- als een andere interessante gelegenheid zich spontaan voordoet, ruimen
ze baan
Obsessieve Interesses:
- overtroeven andere aangename interesses
- begin en einde worden bepaald door externe stressfactoren
- het idee te moeten stoppen met de activiteit, lokt soms paniek uit
- stijgen aanzienlijk bij stress
- als een andere interessante gelegenheid zich voordoet, is men vaak niet
in staat om te stoppen met de obsessieve bezigheid en er plaats voor te
maken; vooral wanneer deze positieve gelegenheid zou vereisen van het
individu dat het aanwezig is, zich bewust is van het leven van alledag
en van zichzelf.
Een belangrijke manier om onderscheid te maken tussen obsessieve bezigheden
die nagestreefd worden in hun eigen belang en obsessieve bezigheden die
dienen ter afleiding, is het woord ‘afleiding’.
Als de activiteit alleen een middel is om iets te bereiken, dan gaat een
deel van, of alle vreugde ervan, verloren.
Afhankelijk van de activiteit, is het voor de persoon makkelijker om te
rechtvaardigen dat men er andere aspecten van het leven voor opgeeft om
erin te kunnen volharden.
Dwangmatig koesteren van leeftijd- of ontwikkelingsgenoten, is makkelijk
te verantwoorden.
Boeken lezen is een vorm van obsessieve afleiding die vaak geaccepteerd
en gerespecteerd wordt door volwassenen.
Deze activiteiten kunnen tot een soort van drug verworden die men neemt
ter vermijding van de confrontatie met het leven. Aanvankelijk verschijnen
deze obsessieve interesses enkel als reactie op een specifieke taak of
opdracht.
Wanneer de motivatieverlamming verergert, kan de drang om het leven te
vermijden in die mate groeien, dat hij het grootste deel van de uren dat
men wakker is in beslag gaat nemen.
Realiteit breekt door
De leerkracht geeft je een opdracht, je mama vraagt je om je kamer op
te ruimen, je echtgenote vraagt je om het gras af te rijden. Het leven
is komen binnenvallen.
Paniek
Je hebt dit eerder meegemaakt en het eindigt nooit goed. Het kan alles
uitlokken tussen een lichte vorm van ongemak en een paniekaanval. Om redenen
die je niet begrijpt, begint wat eerst een eenvoudige taak leek op een
voorteken van doem te lijken. Je hersenen schudden door elkaar in een
poging om uit te leggen hoe het deze keer anders zal gaan.
Zelfbedrog en irrationele hoop - De uitdaging minimaliseren –Grandioze
plannen
Je klampt je vast aan alles wat van buitenaf gezien verschillend is
aan deze taak.
Je besluit dat het dit enkel een fase is die je moet doormaken.
Je probeert om vertrouwen op te bouwen door de uitdaging van de taak te
minimaliseren, er op toespelend dat de mate waarin het moeilijk is om
een taak af te werken enkel een kwestie is van de onderlinge comptabiliteit
van taken.
Deze taak spreekt je ofwel meer aan, of ze is zo makkelijk dat je ze zonder
inspanning kan afwerken.
In feite ...
Grandioze fantasieën, over hoe prachtig de taak vervult zou kunnen
worden, of verrijkt zou kunnen worden door ze ingewikkelder te maken,
ver voorbij de gestelde eisen, worden gesponnen in een poging om de taak
aantrekkelijker en meer bevredigend te maken.
De angst om anderen teleur te stellen
Omdat je niet dom bent, doorkruist de zeurende angst dat je opnieuw
jezelf en anderen om wie je geeft teleur dreigt te stellen, je fantasie.
Zichzelf en anderen afschermen van de realiteit
Het kinderlijke geloof dat een monster jou alleen kan zien als jij
er zelf naar kijkt, manifesteert zich.
Je nieuwe doel wordt: je verstoppen voor de realiteit waartegen je je
machteloos voelt om ze te kunnen beïnvloeden.
Uitsteltactieken
In het vroege stadium van motivatieverlamming, worden taken licht vermeden
en zeg je tegen jezelf dat je het wel gedaan zal krijgen. En vaak doe
je dat ook.
Naarmate de motivatieverlamming zich verder ontwikkeld, groeit ook het
vermijdingsgedrag naar taken toe.
Je zegt tegen jezelf dat je de taak later zal aanvatten, dat er belangrijkere
taken zijn die eerst afgewerkt dienen te worden en soms geraakt de oorspronkelijke
taak nooit afgewerkt.
Je overdreven opmerkzame brein begint te beseffen dat er zich een beschamend
patroon aan het vormen is en je begint actief te liegen tegen jezelf.
Soms zeg je tegen jezelf dat je de taak meer uitdagend kan maken door
ze uit te stellen tot de laatste minuut, zonder je te realiseren dat,
indien tijdsdruk op zich er voor kan zorgen dat een taak uitdagender zal
worden, je jezelf een tijdslimiet zou kunnen opleggen en de taak tijdig
zou kunnen afwerken en inleveren.
Een populaire techniek is om overdreven veel voorbereidend werk te
doen, terwijl je jezelf voorhoudt dat dat noodzakelijk is om er voor te
zorgen dat het eindproduct aan je normen voldoet.
Deze activiteit op zich kan een obsessieve afleiding zijn.
Mensen die intellectueel georiënteerd zijn, kunnen onderzoek aanwenden
als een - op het eerste zich geldig - excuus om een taak niet af te werken.
Als je normen onmogelijk hoog zijn, kan je jezelf wijsmaken dat het feit
dat je een taak nog niet hebt aangevat nog steeds te verantwoorden is.
Liegen en zelfbedrog
Bij middelmatige tot ernstige vormen van dit probleem, begin je tegen
iedereen te liegen. Je liegt tegen jezelf over de situatie en je liegt
tegen anderen over je vorderingen (of het gebrek eraan).
Je doe dat om jezelf of anderen tijdelijk te beschermen voor, of af te
schermen van de gevolgen.
Zelfkwelling (Zelfkastijding)
Onze cultuur heeft zich een verwrongen vorm van behaviorisme eigen
gemaakt. We nemen aan dat ‘straf’ en ‘beloning’
de dingen zijn die mensen motiveren in wat ze doen.
Het verschil tussen intrinsieke en extrinsieke motivatie werd ons niet
aangeleerd.
Intrinsieke motivatie, is de meest sterke en productieve motivatiekracht
die er is. Het verlaat zich op de inherente waarde van het uitvoeren van
een taak.
Extrinsieke motivatie is een zwakkere kracht die zich verlaat op een systeem
van omkoperij of straffen dat geen enkele relatie heeft met de taak zelf.
“Iemand een wortel voorhouden” verwijst naar deze vorm
van motivatie, die twee ernstige tekortkomingen heeft.
- De eerste tekortkoming is inflatie. De omkoperijen en straffen verliezen
aan doeltreffendheid en dienen vergroot te worden om een gelijkwaardige
reactie te blijven uitlokken. Een beetje zoals bij drugs.
- De tweede tekortkoming, is dat het gebruik van deze vorm van motivatie
het individu afleidt van het opmerken van enige intrinsieke waarde van
de taak.
Of de taak al dan niet afgewerkt zal worden, wordt enkel een kosten-batenanalyse
waarbij het voordeel gezien wordt als omkoperij.
We moedigen mensen niet aan om de intrinsieke waarde van een taak te
evalueren.
De meest kromme versie van deze motivatiemethode komt tot uiting wanneer
iemand zichzelf begint te manipuleren door middel van omkoperij en straf.
Jezelf straffen wordt dan gezien als een productieve activiteit waarvan
je mag aannemen dat ze een beter persoon van je maakt.
In motivatieverlamming manifesteert dit zich als het stadium waarin je
tegen jezelf zegt:
“Ik voer de opdracht niet uit, maar ik voel me daar tenminste slecht
door”
Deze negatieve manier van jezelf toespreken ondermijnt het zelfrespect
en moedigt de ontwikkeling aan van negatieve responsen bij het denken
aan een taak.
Als je over een taak denkt, zal je je verplicht voelen aan jezelf om gemeen
en wreed te zijn tegen jezelf. Dit wordt uiteindelijk één
van de enige dingen waarover je trots kan zijn op jezelf.
Dit deel van de cirkel is het meest verantwoordelijk voor het verergeren
van het probleem.Wachten tot het zwaard valt
Op dit moment hebben de gevolgen zich nog niet doen voelen, maar je merkt
dat ze gaan opduiken.
Naarmate dit probleem ernstiger wordt, begin je blijdschap te ervaren,
omdat iets dat ontstaan is uit leugens of vermijding gedoemd is om te
eindigen.
Maar aan alle blijdschap komt een eind.
In de ernstige vorm kan je het gevoel hebben dat je in een horrorfilm
beland bent. Je weet dat het monster aan je voordeur staat, je kan de
angstaanjagende vioolmuziek horen en je probeert wanhopig om je familie
af te leiden van de op hand zijnde doem, wetende dat jíj de reden
bent waarom dat monster er is.
Het zwaard valt
Je bent nu officieel een teleurstelling voor jezelf en voor de mensen
waar je om geeft. Wanneer je het punt had bereikt dat je bent gaan liegen,
voelen je geliefden zich nu bedrogen, beledigd en stom omdat ze het patroon
niet herkend hadden.
Schaamte en verwijten zijn aanwezig bij beide partijen. Gek genoeg kan
deze stap een opluchting betekenen omwille van de constante angst en zelfkwelling
(zelfkastijding) die voorbij is.Ik kan het niet verklaren
Beschamende verwarring vergroot de onkunde om te verklaren waarom je blijft
hangen in deze vreselijke gewoonte van zelfsabotage.Plots opduikende wanhoop
Als je het niet begrijpt, hoe kan je dan vermijden dat het opnieuw gebeurt?
Je weet dat er meer taken zullen zijn in de toekomst en je hebt geen reden
om te geloven dat het dan beter zal uitdraaien dan het in het verleden
altijd heeft gedaan.
Keer terug naar het begin van de cirkel door jezelf onder te dompelen
in obsessieve afleidingen,
in een poging om je schijnbaar onoverkomelijke lot te ontlopen.
|
|