Deze tekst is een samenvatting van de lezing die Danielle Verheye gaf op de studiedagen rond het thema "Hoogbegaafd, een probleem?" die op 19 oktober en 1 december 2005 doorgingen naar aanleiding van de opname van een aantal fiches rond hoogbegaafdheid in de Werkmap Leerzorg.
Dit artikel werd naar aanleiding van deze studiedagen reeds gepubliceerd op de website van LetOp. YW.

Danielle Verheye
’t Kofschip BS GO, Edegem

Historiek

’t Kofschip startte een aantal jaren geleden met een beleid naar hoogbegaafden toe. Door een toestroom van hoogbegaafde leerlingen, bestond er een aantal jaren de mogelijkheid met leefgroepen te werken
waarin de hoogbegaafden werden gergoepeerd.

Vanaf het schooljaar 2004-2005 werd resoluut het roer omgegooid, en werd de hoogbegaafdenwerking geïntegreerd in de gewone klassen. Dit was een bewuste keuze van de school.

Basis: twee sporen-beleid

Twee pijlers dragen de HB werking van deze school:

Een doorgedreven differentiatie in de klas, zodat ook HB leerlingen:

• zich dagelijks leren inspannen
• ook leren omgaan met falen

Een specifieke zorg in de klim-op-klas

• waar aandacht is voor contact met ontwikkelingsgelijken
• waar leren leren op het eigen niveau mogelijk is
• waar leren samenwerken en samen spelen aandacht krijgt
• waar leren omgaan met verliezen een plaats heeft

Differentiatie in de klas

• Wiskunde: koppeling van Plustaak en Somplex aan de basiswiskundemethode
• Taal: verrijkingstaken uit Plustaak, Taaltoppees, Taalmeesters...
• Andere vakken: zonodig een extra verrijkingsmap

Opmerking: deze verrijking is VERPLICHT en komt in de plaats van inoefening of herhalingsoefeningen uit de basismethode.

Klim-Op-Klas

Net zoals zwakkere leerlingen in een klim-op-klas begeleid worden, gaan de
hoogbegaafden naar hun eigen klim-op-klas.
De twee groepen hebben elk 6 lesuren per week toegewezen gekregen uit
het lestijdenpakket.
Voor hoogbegaafden betekent dit dat elke graad telkens 2 uren klim-op-klas
krijgt.

Klim-op-klas in de eerste graad:

• oefeningen op fijnmotorische vaardigheden en visueel-ruimtelijk inzicht materialen:
  bv Tridio, Tangram, mozaïeken,...
• Projecten rond wereldoriënterende thema’s die de leerlingen zélf aanbrengen
  bv kriebelbeestjes, tuinieren en composteren, wonen en bouwen,..
• Actua: praten over “grote “ thema’s

Klim-op-klas in de tweede graad:

• Projecten rond thema’s die de leerlingen zelf aanbrengen
  bv Egypte, dieren, het heelal, ridders,...
  Dit is vaak groepswerk, of gebeurt in duotaken,...
• Contractwerk rond het thema- Dit is vooral individueel werk
• Actua: een dossier opstellen rond belangrijke gebeurtenissen
  bv verkiezingen, orkanen,...

Klim-op-klas in de derde graad:

• projecten rond thema’s die de leerlingen zelf aanbrengen
  bv gesteenten en mineralen, milieuproblemen, Azteken,...
• via deze projecten komen tot leren leren (samenvatten, spreekbeurt,
  werkstuk leren maken...)
• Actua: een dossier opstellen rond belangrijke gebeurtenissen
  bv terrorisme, olieprijzen,...

Eénmaal per jaar

• maken de kinderen uit de klim-op klassen ook een toneelstuk (alle leerjaren samen)
• is er een thema voor iedereen (bv kunst)
• worden er wedstrijden gehouden in ploegen
  bv logigrammen, crypto’s, strategiespelen zoals Blokus, Katamino, Quads, een quiz,...

Integratie

• HB leerlingen zitten voltijds in gewone klassen
• Het toneel wordt opgevoerd voor heel de school en de ouders
• Er is een schaaktoernooi voor alle leerlingen van de school (en de
  winnaar is heus niet altijd een leerling van de klim-op klas)
• Er zijn tentoonstellingen, kijkmomenten,...

Zorgteam, overleg,...

• een wekelijks gestructureerd overleg tussen zorgteam, directie en CLB bespreekt wat nodig is
• drie maal per jaar is er een MDO (multi-disciplinair overleg) met de leerkracht, het zorgteam, directie; CLB en CBO
• Naar aanleiding van deze MDO gesprekken kunnen er nieuwe leerlingen genomineerd worden voor de klim-op klas
• Ouders worden telkens in een individueel gesprek op de hoogte gehouden van eventuele veranderingen in de zorg naar hun kind toe

Detectie en opzet van de begeleiding

• Signalering: leerkrachten, ouders,...
• bij vermoeden van hoogbegaafdheid worden klasleerkracht, ouders en
  zorgteam ingelicht
• de leerling krijgt verrijkingsdifferentiatie in de klas
• de leerling wordt opgevolgd door de leerkracht van de klim-op-klas
• het zorgteam stelt een begeleidingsdossier samen (IQ tests, observaties, schoolresultaten,...)
• de leerling wordt op de MDO’s besproken, en indien wenselijk opgenomen in de Klim-Op-Klas (deze deelname kan steeds worden bijgestuurd)
• de leerling blijft permanent opgevolgd

Middelen

• uren uit het gewone lestijdenpakket: 6
• materialen: aankoop door de school
• begeleiding CBO: school