Home Hoogbegaafd Herkenning Testen HB thuis Sociaal leven HB op school Probleemkinderen? Adresboek FAQ Goed voor een glimlach Literatuur
Visies op hb-onderwijs
Ouders stellen vragen
Begrippen
Werkvormen
Leg de basis in de klas!
Kangoeroeklassen
Groeperen
Mag het wel, HB zijn?
Het pyramide project
Zekerheid?
Brief aan de minister
Nota voor de minister
Visietekst P. Kravanja
Zorgdecreet en HB's
...
 
De visie van Peter Kravanja, oud-voorzitter Mensa Belgium

Een nieuw onderwijssysteem dat de leerling
terug centraal stelt

(auteur: Peter Kravanja, oud-voorzitter Mensa België)

Ik ben met tegenzin naar school gegaan. Ik ben een leergierige, begaafde jongen. Maar ik ben met tegenzin naar school gegaan. Eerst lager onderwijs in een dorpsschooltje, later A.S.O. van het klassieke type in een middelbare school met een goede reputatie, enkele gemeentes verder. (Het type onderwijs (beroeps, kunst, A.S.O.), de reputatie van de school, af en toe eens naar een ouderavond: tot zover de opties waarover ouders beschikken.) Tijdens de schooluren bevond ik mij in een situatie waarin ik mezelf slechts moeizaam kon ontplooien. (Later kwam de universiteit maar dat is weer een ander verhaal, daar wil ik het nu niet over hebben.) Wie kon dat eigenlijk wel?

Ons (lager en secundair) onderwijssysteem groepeert leerlingen volgens hun biologische leeftijd. Dit criterium houdt geen rekening met ieders individualiteit en vermits er geen ander criterium toegepast wordt, ontkent ons onderwijssysteem dus in eerste instantie dat iedere leerling uniek is, eigen talenten heeft (want iedereen heeft talenten, niet enkel de hoogbegaafden). Het systeem richt zich tot een “gemiddelde” leerling en schrijft voor wat deze na afloop moet kennen. Men hoeft niet veel van statistiek te weten om zich te realiseren dat relevante informatie verloren kan gaan door een (in principe zeer heterogene) groep botweg te vervangen door een theoretisch gemiddelde. (Denk maar aan de gevleugelde uitspraak van Godfried Bomans.)

In plaats van de leerlingen (meervoud!) centraal te stellen en hen te helpen hun mogelijkheden te ontdekken en verder te ontplooien, gaat ons onderwijssysteem uit van een norm waaraan geen enkele leerling precies beantwoordt. Afwijkingen ten opzichte van deze norm worden weliswaar erkend, maar... als zijnde afwijkingen! Dit is een belangrijk (subversief?) gevolg van de “statistische aanpak.” Het gemiddelde (m.a.w. niemand) komt op de eerste plaats, al de rest wordt afgedaan als “hogere orde analyse.” Individualiteit bestaat slechts in verhouding tot het gemiddelde. Ieders eigenheid wordt tot een randverschijnsel herleid (en...al of niet getolereerd).

Het kan ook anders. Zes jaar lager onderwijs en zes jaar secundair onderwijs vormen samen 3x12=36 onderwijstrimesters. Opdat de hoogbegaafden hun opleiding aan een hoger tempo zouden kunnen afleggen, wordt de leerstof van elk vak in slechts 30 trimesters (versneld) gegeven. Twaalf jaar vak X worden m.a.w. vervangen door 30 modules X, waarbij elke module met een trimester overeenstemt. Na afloop van elk trimester is er voor elk vak een examen. De leerlingen die voor een bepaald vak slagen, volgen het volgende trimester voor dit vak de volgende module. Wie voor een bepaald vak niet slaagt, doet het volgende trimester de huidige module van dit vak nog eens over. In dit nieuwe onderwijssysteem beginnen de leerlingen allen a.h.w. gelijk, maar zal er zich na enkele trimesters al een differentiatie voorgedaan hebben. Dit heeft belangrijke gevolgen, zowel voor de leraars als voor de leerlingen. De leraars worden geconfronteerd met klassen die wat het kennisniveau betreft veel homogener zijn dan nu, wat het lesgeven zal vergemakkelijken. De leerlingen kunnen zich vak per vak volgens hun eigen mogelijkheden ontplooien. Als ze voor een bepaalde materie over een bijzondere aanleg beschikken, dan kunnen ze dit vak sneller dan andere leerlingen afwerken. Liggen een of meer vakken wat moeilijker, dan zullen ze om die reden niet alle vakken van een bepaald jaar dienen over te doen, zoals in het huidige systeem wel het geval is.

Kortom, een onderwijssysteem dat de leerling terug centraal stelt. Utopie? De discussie is geopend.

De auteur is Doctor in de Toegepaste Wetenschappen en Oud-Voorzitter van Mensa België. Hij schrijft deze tekst in eigen naam. Mensa is een internationale vereniging van hoogbegaafden met als enig criterium voor lidmaatschap een score in of boven het 98ste percentiel (top 2%) bij een gestandardiseerde en onder begeleiding afgenomen IQ-test. Mensa werd op 1 oktober 1946 in Engeland opgericht en telt wereldwijd ongeveer 100000 leden, waarvan ongeveer 750 in België. Mensa heeft als vereniging geen enkele mening en neemt geen enkel politiek of religieus standpunt in. Website: http://www.mensa.be

Deze tekst werd geplaatst met toelating van de auteur.

 

 


© www.hoogbegaafdvlaanderen.be | Email : info@hoogbegaafdvlaanderen.be